Karolina Szymaniak

–adiunkt w Katedrze Judaistyki w ramach programu Fuga NCN. Magisterium ukończyła na Uniwersytecie Warszawskim w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych. Doktorat obroniła na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych. Laureatka wielu nagród i stypendiów, m.in. stypendium Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców, YIVO Institute for Jewish Research, The Tokyo Foundation czy stypendium Instytutu Historii Żydów Polskich i Stosunków Izraelsko-Polskich (Tel Awiw). Za opracowanie pism Racheli Auerbach z getta warszawskiego otrzymała Nagrodę Historyczną „Polityki” 2016.

Od wielu lat wykłada język, literaturę i kulturę jidysz na seminariach i w szkołach letnich w Polsce i za granicą, m.in. we Francji, na Litwie, Ukrainie czy w Australii. Konsultantka m.in. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN czy Muzeum Sztuki w Łodzi. Współkuratorka wystawy Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta (Muzeum Sztuki w Łodzi, 2017-2018).

Organizatorka i współorganizatorka konferencji krajowych i międzynarodowych, ostatnio Yiddishism: Mythologies and Iconographies (Żydowski Instytut Historyczny, 2015). Członkini Komisji Rewizyjnej Polskiego Towarzystwa Studiów Jidyszystycznych.

Jej zainteresowania naukowe obejmują nowoczesną literaturę jidysz, problematykę modernizmu i awangardy literaturę pisaną przez kobiety, a także historię i teorię polsko-żydowskich kontaktów kulturowych. Interesuje się też teorią i praktyką przekładu i politykami pamięci.

Obecnie pracuje nad projektem „Sploty i cięcia. Z dziejów jidyszowo-polskich kontaktów literackich i kulturowych w XX i XXI w.” finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki.

karolina.szymaniak[at]uwr.edu.pl

Wybrane publikacje

Monografie

Rachela Auerbach, Pisma z getta warszawskiego, Warszawa 2015 [monografia źródłowa].
„Być agentem wiecznej idei”. Przemiany poglądów estetycznych Debory Vogel, Kraków 2006 [monografia].

Tomy redagowane i współredagowane

Montages. Debora Vogel and the New City Legend, eds. Andrij Bojarov, Paweł Polit, Karolina Szymaniak, Łódź 2017.
Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta, red. Andrij Bojarov, Paweł Polit, Karolina Szymaniak, Łódź 2017.
Dialog poetów, red. Anna Szyba i Karolina Szymaniak, Warszawa 2011.
Warszawska awangarda jidysz. Antologia, red. Karolina Szymaniak, Gdańsk 2005.

Współpraca redakcyjna

Twarzą ku nocy. Twórczość literacka Maurycego Szymla, red. Maria Antosik-Piela i Eugenia Prokop-Janiec, współpraca jidyszystyczna: Karolina Szymaniak, Kraków 2014.
„Kwartalnik Historii Żydów” (2014) nr 4 (252) [współredakcja z Joanną Nalewajko-Kulikov tematu poświęconego kulturze jidysz].
Polak, Żyd, artysta: tożsamość a awangarda, red. Jarosław Suchan, współpraca naukowa Karolina Szymaniak, Łódź 2010.

Artykuły

On the Ice Floe: Rachel Auerbach – the Life of a Yiddishist Intellectual in Poland in the Early Twentieth Century Poland, [w:] Catastrophe and Utopia. Jewish Intellectuals in Central and Eastern Europe in the 1930s and 1940s, red. Ferenc Laczó, Joachim von Puttkamer, Berlin/Boston 2017, s. 304-352.
third disctrict? ethnicity, de-territorialization, montage, [w:] Montages. Debora Vogel and the New City Legend, Łódź 2017, s. 263-275.
trzecia dzielnica? etniczność, de-terrytorializacja, montaż, [w:] Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta, red. Andrij Bojarov, Paweł Polit, Karolina Szymaniak, Łódź 2017, s. 263-275.
Próba zdekonspirowania imienia własnego. Kilka uwag o Racheli Auerbach (i obecności jidyszowych autorek w historii literatury polskiej), [w:] Sporne postaci polskiej krytyki feministycznej, red. Monika Świerkosz, Kraków 2016, s. 75-108.
Szmuel Niger – „pracownik i bojownik żydowskiego ruchu kulturalnego”, „Kwartalnik Historii Żydów” (2014) nr 4 (252), s. 718-726.
Speaking Back. On Some Aspects of the Reception of Polish Literature in Yiddish Literary Criticism, [w: „Polin. Studies in Polish Jewry” 28 (2016), s. 153-172.
Trup, wampir i orzeł. Polski romantyzm w kulturze jidysz u progu dwudziestolecia międzywojennego, [w:] Kulturowe i literackie stosunki polsko-żydowskie. Historia i współczesność, red. Eugenia Prokop-Janiec, Kraków 2014, s. 107–123.
„Niezbyt łatwe miasto”. Jidyszowa Warszawa (nie)widziana przez Miłosza, [w:] Warszawa Miłosza, red. Marek Zaleski, Warszawa 2013, s. 85-103.
Świat książek. Krytyka literacka na łamach prasy jidysz do 1939 roku, [w:] Studia z dziejów trójjęzycznej prasy żydowskiej na ziemiach polskich (XIX–XX w.), red. Joanna Nalewajko-Kulikov przy współpracy Grzegorza P. Bąbiaka i Agnieszki J. Cieślikowej, Warszawa 2012, s. 445–476.
Język(i) historii, język(i) współczesności, czyli kłopot z polisystemem. Bialik w lekturze krytyków jidysz, [w:] Literackie spotkania w międzywojennej Polsce: Chaim Nachman Bialiki Salomon Dykman: studia nad hebrajskim „poetą narodowym” i jego polskim tłumaczem, red. Marzena Zawanowska i Regina Gromacka, Kraków 2012, s. 215–261.
Żydowska specyfika, odrzucony uniwersalizm: rzut oka na polsko-jidyszowe stosunki literackie, „Arcana” (2011), nr 1, s.133-139.
The Language of Dispersion and Confusion: Perets Markish’s Manifestoes from the Khalyastre Period, [w:] A Captive of the Dawn: The Life and Work of Peretz Markish (1895–1952), eds. Joseph Sherman, Gennady Estraikh, David Schneer and Jordan Finkin, Oxford 2011, s. 66–87.
Dwie rewolucje. Kobiety i kobiecość w krytyce literackiej, [w:] Nieme dusze? Kobiety w kulturze jidysz, red. Joanna Lisek, Wrocław 2010, s. 403–450.
Podróżnik z chimerycznego kraju, [w:] Zusman Segałowicz, Noce krymskie, Kraków 2010, s. 155–198.
Kilka słów o tłumaczce, [w:] Zusman Segałowicz, Noce krymskie, Kraków 2010, s. 199–208.
Zapomniany żydowski uczony z przedwojennego Wilna. Rzecz o Danielu Fajnsztejnie, „Homo Historicus. The Annual of Anthropological History” (2009), s. 286–304 [w jęz. białoruskim].
Od żargonu do języka kultury narodowej: kilka uwag o obrazie i roli języka jidysz, „Wiadomości Historyczne” (2008) nr 6, s. 16–28.
A Split Tongue. “Cusztajer” and the Yiddish Artistic Milieu in Galicia, „Midrasz. A Jewish Magazine” Special English Edition 2007, s. 16-20.
Rozdwojony język. „Cusztajer” i galicyjskie jidyszowe środowisko artystyczne, „Midrasz” 2006, nr 7–8, s. 30-35.
Atom nieodłączalny smutku. Na marginesie montaży Debory Vogel, [posłowie do:] Debora Vogel, Akacje kwitną. Montaże, Kraków 2006, s. 147-176.

Przekłady (wybór)

Z jidysz

Książki

Rachela Auerbach, Treblinka. Reportaż, „Zagłada Żydów” 8 (2012).

Eseje, opowiadania, poezje

Rachela H. Korn, „Sklepy cynamonowe Brunona Schulza”, „Ruch Literacki” (2016) z. 6, s. 717-718.
Wybór wierszy (Mindy Rinkiewich, Rachela H. Korn, Malka Heifetz-Tussman, Anna Margolin), „Midrasz” (2015) nr 4.
Szmuel Niger, Kultura i kształcenie. Kilka słów o inteligencji, „Kwartalnik Historii Żydów” (2014) nr 4 (252), s. 727-730.
Szyra Gorszman, Nie wygadały się, „Cwiszn” (2014) nr 4, s. 92-97.
Rikuda Potasz, Rumija i szofar, „Cwiszn” (2014) nr 4, s. 98-99.
A. Lejeles, J. Glatsztejn, N.B. Minkoff, Inzichizm, „Cwiszn” (2013) nr 4, s. 101-108.
Rachela Auerbach, Powstanie żydowskie. Warszawa 1943, „Znak” (2013) nr 4 [fragment], s. 70-79.
Fradl Sztok, Przy młynie, „Cwiszn” (2012) nr 4, s. 61-63.
Dowid Bergelson, Za dwanaście tysięcy pości przez czterdzieści dni, „Cwiszn” (2012), nr 1-2, s. 68-71.
Fradl Sztok, Kaliny, Kaliny, Welon, „Cwiszn” (2011) nr 1/2, s. 38-41.
Bal-Machszowes, Dwa języki, jedna i ta sama literatura, „Cwiszn” (2011) nr 1/2, s. 146-149.
J.L. Perec, Czego brakuje naszej literaturze?, „Midrasz” (2010) nr 5, s. 36-39.
Josl Birstein, Twoje uliczki, Jerozolimo, „Cwiszn” (2010) nr 1-2 [wybór].
Awrom Suckewer, Wiersze i małe prozy, „Cwiszn” (2010) nr 1-2 [wybór]
Rachel H. Korn, Wiersze, „Midrasz” (2007) nr 7–8 [wybór].
Wybór tekstów (manifestów, wierszy, opowiadań) U.C. Grinberga, M. Rawicza, A. Kacyzne, L. Reznik, B, Horowitza, [w:] Warszawska awangarda jidysz. Antologia, Gdańsk 2005.

Z angielskiego